Bàn chân được gọi là trái tim thứ hai bởi vì đại não và các cơ quan khác trong cơ thể đều có một khu phản ánh của riêng mình trên bàn chân.Vậy phương pháp xoa bóp bàn chân liệu có tác dụng gì không?
Xoa bóp bàn chân có thực sự chữa bệnh?
Bàn chân được gọi là trái tim thứ hai bởi vì đại não và các cơ quan khác trong cơ thể đều có một khu phản ánh của riêng mình trên bàn chân. Khi tác động với một phương thức thích hợp vào khu vực tương ứng với tạng phủ nào thì sẽ gây phản xạ kích thích làm hưng phấn và nâng cao năng lực hoạt động của tạng phủ đó.
Ví như, khu phản ánh của đầu ở trên bàn chân là ở các ngón chân, dạ dày được phản ánh ở bên trong lòng bàn chân, phía sau hành tá tràng, tiếp đó là bàng quang. Gan và tỳ ở mặt ngoài lòng bàn chân, khu vực phản ánh của cơ quan sinh dục nằm ở phần gót chân. Thận ở khu vực gần giữa lòng bàn chân, tiếp sau là tiểu tràng và đại kết tràng, phía trước là tuyến thượng thận, tuyến giáp trạng và phổi, phế quản…
Theo học thuyết kinh lạc của Đông y, ngón chân cái là đường nối thông giữa hai đường kinh can và tỳ. Xoa bóp ngón chân cái có thể làm cho gan được thoải mái, khỏe lá lách, tăng sự thèm ăn, phòng và điều trị các chứng đại tiện táo bón, đau hạ sườn phải. Ngón chân út thuộc vào kinh bàng quang, xoa bóp ngón chân này có thể điều trị chứng đái dắt ở trẻ nhỏ, giúp chỉnh lại tử cung phụ nữ khi bị ngả về phía trước hoặc phía sau.

Xoa bóp phần giữa ngón chân út có hiệu quả rõ rệt trong điều trị các chứng mất ngủ, rụng tóc. Xoa bóp phần đốt dài của ngón chân thứ tư sẽ có thể giúp trị liệu chứng nổi mụn nhiều ở mặt. Xoa bóp phần da và phần mặt bên trong của đoạn ngắn ngón chân út sẽ có thể làm cho lặn bớt các sắc tố ở phần mặt gây tàn nhang, nám má. Xoa bóp ngón chân thứ hai và phần đốt dài của ngón chân giữa có thể giúp tăng cường chức năng của các tuyến nội tiết, giúp cho tuyến mồ hôi tiết dịch, giảm bớt mồ hôi trên mặt, làm cho da mặt trở nên mềm mại, nõn nà…
Ở lòng bàn chân có một huyệt rất quan trọng là huyệt dũng tuyền. Huyệt này thuộc vào kinh thận, nó nằm giữa gan bàn chân. Sách “Tu linh yếu chỉ” có viết: Xoa bóp huyệt dũng tuyền có thể giúp “tiêu trừ khí ẩm, củng cố chân dương và làm mạnh nguyên khí”.
Xoa bóp bàn chân, bấm huyệt gan bàn chân phòng chữa bệnh rất tốt ở tuổi già
Xoa bóp và bấm huyệt gan bàn chân là một phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc và được ưa chuộng trên thế giới hiện nay để tự chẩn đoán, chữa trị một số bệnh thông thường.
Tại sao phải xoa bóp và bấm huyệt gan bàn chân?
Tất cả các cơ quan, bộ phận trong cơ thể con người đều có những vùng đại diện ở hai bàn chân. Bàn chân trái ứng với nửa người bên trái (như mắt trái, thận trái, tim, lách, hậu môn, trĩ…), bàn chân phải ứng với nửa người bên phải (như mắt phải, thận phải, gan, mật, ruột thừa…).
Trong mỗi người có tới 35 km các loại ống (mạch máu ruột, ống tuyến…) từ lớn nhỏ tới li ti, chạy ngang dọc khắp mọi nơi trong cơ thể. Phần lớn những ống đó là những dây thần kinh và các mạch máu lưu thông với mọi tế bào. Chỉ cần một ống dẫn nhỏ đâu đó bị tắc là ảnh hưởng tới cả một nhánh hay cả một hệ thống.
Đôi bàn chân chúng ta là điểm tận cùng của hệ thống thần kinh và là điểm thấp nhất của các đường ống vì phần lớn thời gian con người hoạt động là đứng hay ngồi. Cho nên máu chúng ta có những “cặn bẩn” thường bị tồn đọng và dễ bị ứ tắc tại đây.
Việc nắn bóp những điểm có ách tắc vì có những “cặn bẩn” của máu ở hai bàn chân sẽ làm các chất cặn bị tan hay phân tán nhỏ ra khiến máu dễ lưu thông và đào thải ra ngoài.
Sự lưu thông máu ở hai bàn chân không tốt còn do một nguyên nhân khác. Khi các cơ bắp của chúng ta hoạt động yếu toàn bộ khung xương bị chùng xuống. Cả hệ thống các đốt xương chân cũng vậy. Các khớp co hẹp lại có thể làm cho một số dây thần kinh và mạch máu bị kẹt gây ra sự ách tắc lưu thông của máu. Những “cặn bẩn” trong máu dễ bị ứ đọng ở những điểm này.
Nếu những điểm đó có các dây thần kinh và mạch máu có liên quan đến gan, gan hoạt động yếu đi, nếu liên quan đến thận, sẽ làm việc thải các chất acid uric qua đường nước tiểu kém hiệu quả. Chất “cặn bẩn” trong máu tụ lại lâu bị cô đặc thành những tinh thể. Nếu những tinh thể đó tụ tập ở đầu dây thần kinh, sẽ gây cảm giác nhức buốt và ảnh hưởng tới các cơ quan có liên quan.
Do đó, trong quá trình xoa bóp, bấm huyệt bàn chân, nhìn nét mặt của bệnh nhân, ta có thể xác định được những điểm đau và suy ra cơ quan nội tạng nào đó trong cơ thể đang bị yếu hay hoạt động không bình thường.
Phương pháp xoa bóp bàn chân
- Dùng lòng bàn tay xát mạnh và xoa tròn khắp bàn chân, chú ý tìm những vùng cảm ứng đau hoặc rất đau.
- Dùng đầu ngón tay cái ấn tìm chính xác những điểm đau nhưng không ấn quá mạnh và lâu vào một điểm.
- Bấm các huyệt đau này 15-30 giây, sau day tròn mỗi huyệt 10 vòng xuôi, 10 vòng ngược, mỗi ngày bấm 1-2 lần làm cho tới khi khỏi bệnh.
Có thể day bấm bằng đầu ngón tay cái (ngón tay thẳng đứng với điểm bấm) hoặc dùng đầu bút chì đầu có tẩy ấn cho êm. Riêng các huyệt ở ngón chân cần thêm động tác bóp các cạnh bên và vê tròn xoay quanh ngón chân.
Dù là bệnh gì cũng nên bấm day thêm 4 huyệt của các tuyến nội tiết là: tuyến yên, tuyến giáp, tuyến thượng thận và tuyến sinh dục để 4 tuyến này tiết ra đầy đủ các hormon rất quý, quyết định và duy trì bình ổn mọi hoạt động chức năng của cơ thể để nâng cao sức khỏe chống mệt mỏi, mất ngủ và tránh các rối loạn bất thường.
Ngoài ra không được quên kiểm tra huyệt tác động đến thận, gan, tim, lách… là những nội tạng quan trọng thường dễ bị đau yếu.
Đối chiếu các điểm đau này với hình vẽ các huyệt ở hai bàn chân có kết hợp với các triệu chứng đang xảy ra để suy đoán được cơ quan nội tạng nào có vấn đề. Nếu có bấm day nhầm huyệt cũng không sao. Xoa bóp bấm huyệt gan bàn chân thật đơn giản, an toàn, tiết kiệm mà rất hiệu nghiệm.
Sơ đồ huyệt bàn chân và cách bấm huyệt trị bệnh
Sơ đồ huyệt bàn chân và cách bấm HUYỆT BÀN CHÂN trị “bách” bệnh hiệu quả tốt. Có thể nói xoa bóp bấm huyệt bàn chân là một trong những phương pháp điều trị khá nổi tiếng. Không chỉ thư giãn gân cốt, thông kinh hoạt lạc mà bấm huyệt ở bàn chân còn có thể tăng cường sức đề kháng, phòng và chữa rất nhiều bệnh lý.

Theo quan niệm của đông y cổ, cũng như y học hiện đại đã chứng minh rằng: Chân, cụ thể là lòng bàn chân, giống như một sơ đồ thu nhỏ của cơ thể. Các huyệt ở chân có mối quan hệ vô cùng mật thiết với các cơ quan phủ tạng.
Cụ thể là:
- Gan, tì liên quan đến ngón cái. Ngoài ra, gan còn liên quan đến ngón chân thứ 4. Xoa bóp ngón chân này có thể điều trị chứng táo bón, đau mỏi lưng.
- Thận có mối quan hệ với lòng bàn chân.
- Bàng quang liên hệ mật thiết đến mu ngón út. Huyệt đạo ở vùng này có thể hỗ trợ tốt chứng bí tiểu, tiểu buốt/són.
- Dạ dày liên quan tới mu ngón chân thứ 2. Bấm huyệt ở vùng này có thể trị chứng ợ chua, đầy hơi, khó tiêu.
Ngoài ra khi bấm các huyệt ở lòng bàn chân, mu bàn chân và vùng quanh bàn chân còn có rất nhiều những công dụng tuyệt vời. Dựa trên sơ đồ huyệt bàn chân cùng các công dụng của nó mà chúng ta chọn sử dụng huyệt nào tùy vào bệnh tương ứng.
Trên thực tế, chân tập trung rất nhiều huyệt khác nhau trong tổng số hơn 300 huyệt đạo trên toàn cơ thể. Tuy nhiên, chúng ta chỉ thường sử dụng khoảng 20 huyệt đạo trên chân trong trị liệu. Trong sơ đồ huyệt đạo bàn chân đó, có 6 huyệt đạo thông dụng nhất thường dùng. Đó là:
1. Huyệt Thương khâu
- Vị trí: Huyệt này nằm ở ngay gần dưới hỗm mắt cá chân phía trong.
- Công dụng: Hỗ trợ điều trị các chứng đầy bụng, khó tiêu, nôn nao, viên ruột, viêm dạ dày, tiêu chảy, táo bón và các bệnh khác. Huyệt này có khả năng dưỡng Lá lách, giúp khi huyết đi từ là lách đến các kinh mạch và ngược lại.
- Cách xoa bóp bấm huyệt Thương khâu: Bấm huyệt và giữa trong khoảng 3 phút, đến khi có cảm giác tê mỏi là được. Thực hiện 3-5 lần hàng ngày, lần lượt 2 chân.

2. Huyệt Dũng tuyền
- Vị trí: Đây là một trong những huyệt gan bàn chân. Huyệt dưới lòng bàn chân này nằm ở điểm thấp nhất của cơ thể, ở giữa gan bàn chân khoảng 1/3 về phía trước.
- Tác dụng: Có tác dụng dưỡng thận rất tốt. Giúp giải động thận, điều hòa cơ thể.
- Cách bấm huyệt Dũng tuyền: Vì đây là 1 tong 36 yếu huyệt nên khi bấm huyệt, cần phải sử dụng lực hợp lý. Ấn và day huyệt nhẹ nhàng bằng ngón tay cái khoảng 5 phút mỗi ngày. Thực hiện trước 5-7h sáng là thích hợp và hiệu quả nhất. Trước khi bấm huyệt, bạn nên uống một cốc nước ấm để thận lọc tốt hơn.
3. Huyệt Thái xung
- Vị trí: Huyệt này nằm ở mu bàn chân. Từ khe ngón chân cái và ngón áp cái đo lên hai thốn.
- Tác dụng: Huyệt vị này có liên quan mật thiết đến điều dưỡng hoạt động của gan. Bấm huyệt Thái xung giúp điều hòa cơ thể, hạ huyết áp, bí tiểu, mất ngủ, rối loạn kinh nguyệt, ù tai, hen phế quản, đau khớp cổ chân.
- Cách bấm huyệt trị liệu: Sử dụng ngón cái với lực nhẹ vừa phải, bấm huyệt trong khoảng 4 phút đến khi thấy hơi đau thì dừng lại.

4. Huyệt Bát phong
- Vị trí: Bát phong là huyệt ngoài kinh, bao gồm 8 huyệt ở kẽ các đốt ngón chân của 2 bàn chân.
- Tác dụng: Điều trị các triệu chứng viêm các đốt ngón chân, cước chân.
- Cách bấm huyệt: Bấm và day từng huyệt trong khoảng 1 phút mỗi huyệt khi có hiện tượng viêm và cước chân.
5. Huyệt Nội đình
- Vị trí: Huyệt này nằm trên mu bàn chân. Bạn đo từ kẽ ngón chân cáp cái và ngón giữa lên phía mu bàn chân khoảng nửa thốn.
- Tác dụng: Điều trị các chứng đau răng hàm dưới, đầy bụng, liệt dây thần kinh ngoại biên số VII, chảy máu cam, sốt cao.
- Cách bấm huyệt: Bấm giữ huyệt khoảng 1-3 phút. Bấm nhẹ nhàng tuần tự từng chân.

6. Huyệt Giải khê
- Vị trí: Nằm ở điểm chính giữa nếp gấp cổ chân, ở chỗ lõm giữa gân cơ duỗi chung ngón chân và gân cơ duỗi dài ngón cái.
- Tác dụng: Hỗ trợ điều trị chứng đau khớp cổ chân, tê liệt chân,đau dây thần kinh toạ.
- Bấm huyệt: Ấn đồng thời day huyệt nhẹ nhàng khoảng 1-3 phút tùy thuộc vào mức độ của bệnh lý.
Bên cạnh bấm các huyệt ở bàn chân, các chuyên gia còn kết hợp với các động tác xoa bóp thư giãn đôi chân để nâng cao hiệu quả của bấm huyệt.
Để đem lại kết quả như mong đợi, chỉ thực hiện các cách bấm huyệt chân thôi là chưa đủ. Các liệu pháp Xoa bóp bàn chân thư giãn giảm đau chân mỏi gối là rất cần thiết. Vừa giúp thông kinh hoạt lạc, vừa giảm căng cứng và tăng tác dụng trong trị liệu.
Có rất nhiều hình thức khác nhau chúng ta có thể sử dụng:
1. Xoa bóp
Đây là hình thức thư giãn đôi chân vô cùng cần thiết trước và sau khi bấm huyệt. Nó giống như “bước đệm” để cơ thể không bị bỡ ngỡ trước và sau khi tác động bởi ấn day huyệt. Xoa bóp đôi chân cần thực hiện ở cả mu bàn chân và gan bàn chân. Cách này cũng có thể áp dụng cho những bệnh nhân phù chân
Xoa bóp mu bàn chân:
- Đầu tiên, bạn ngồi trong tư thế: chân trái co, đầu gối gấp lại, bàn chân đặt áp bằng trên ghế.
- Sau đó, dùng lòng bàn tay phải áp lên mu bàn chân. Tay trái xoa dọc khớp cổ chân khoảng 20-30 lần.
- Tiếp theo, dùng hai ngón cái và trỏ, bóp nhẹ các ngón chân và day các kẽ ngón chân khoảng 5 phút. Rồi ấn dọc lên mu bàn chân nhẹ nhàng.
- Vỗ nhẹ lên mu bàn chân bằng lòng bàn tay.
- Day ấn các huyệt trên bàn chân như: Giải khê, Thái xung… Mỗi lần ấn khoảng 1 phút mỗi huyệt hoặc hơn tùy mức độ.
- Bạn đổi sang chân còn lại. Thực hiện đều đặn mỗi ngày khoảng 20 phút sẽ thấy hiệu quả rất bất ngở.

Xoa bóp gan bàn chân
- Đầu tiên, ngồi trong tư thế: Chân trái đặt lên đầu gối chân phải. Tay trái giữ lấy bàn chân còn tay phải áp sát vào gan bàn chân.
- Xoa và xát dọc bàn chân khoảng 20 lần. Bắt đầu nhẹ nhàng sau đó tăng dần tốc độ và cường độ, sao cho chân cảm thấy ấm nóng là được.
- Sau đó, bạn sử dụng hai ngón tay: ngón cái và ngón trỏ, bóp kết hợp nắm nhẹ các ngón chân. Rồi bóp cả bàn chân chuyển dần xuống gót. Bóp như vậy khoảng 5 phút
- Tiếp theo, bạn bấm huyệt ở lòng bàn chân. Sử dụng đầu ngón cái bấm huyệt vuông góc. Kết hợp ấn và day huyệt nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ.
- Kết thúc với xoa nhẹ lòng bàn chân.
Ngoài xoa bóp bàn chân bạn cũng có thể sử dụng hình thức đi bộ bằng chân đất trên sỏi nhỏ, hoặc dép massage. Cách này cũng có khả năng tác dụng lên gan bàn chân giống như bấm huyệt xoa bóp.
2. Ngâm chân
Ngâm chân đơn giản với nước ấm nóng hoặc ngâm với thảo dược cũng là cách rất tốt hỗ trợ điều trị các bệnh của cơ thể. Một số loại dược liệu thường được sử dụng là: Lá ngải cứu, lá xương rộng, lá gừng, lá tre, lá lốt, muối… hoặc kết hợp một số hoặc tất cả các loại lại với nhau.
- Tác dụng của phương pháp này là: Điều trị tê cứng, lạnh chân, cước chân, các bệnh tê thấp, bệnh khớp.
- Cách thức: Bạn đun nước (cùng thảo dược). Khi nước còn nóng, bạn đặt chân cách mặt nước một khoảng vừa đủ, sao cho không bị bỏng nhưng vẫn hấp thụ được hơi nước bốc lên. Khi nước giảm nhiệt, bạn từ từ đặt cả bàn chân vào thau nước ngâm. Ngâm đến khi hết nóng thì dừng lại.
Trong khi ngâm chân, bạn cũng có thể xoa bóp nhẹ nhàng đôi chân. Hoặc vuốt nước massage lên cẳng chân và bắp chân.
Sẽ hiệu quả hơn nếu bạn kết hợp các hai phương pháp ngâm chân lại với nhau theo thứ tự: Ngâm chân sau đó massage xoa bóp nhẹ nhàng kết hợp với bấm huyệt đạo bàn chân. Thực hiện mỗi ngày, bạn sẽ cảm thấy tác dụng đáng ngạc nhiên của phương thức trị liệu này.

Những điều lưu ý khi xoa bóp và bấm các huyệt bàn chân
Khi xoa bóp bấm huyệt trên chân, ngoài nắm rõ sơ đồ huyệt bàn chân, bạn còn cần biết một số lưu ý quan trọng dưới đây:
TUYỆT ĐỐI không:
- Không thực hiện bất cứ tác động đối với bàn chân ngay sau khi ăn no hoặc sau khi uống rượu. Nếu muốn, bạn chỉ nên bấm huyệt massage chân sau ăn ít nhất 1h.
- Không bấm huyệt hoặc xoa bóp nếu trên bàn chân bị viêm nhiễm hoặc có thương tích.
Không xoa bóp, bấm huyệt đến mức làm chân hoặc bộ phần nào đó có cảm giác đau. - Không dừng việc sử dụng thuốc uống nếu bạn là một trong một số trường hợp như cao huyết áp, huyết áp thấp …
- Không thực hiện bấm huyệt xoa bóp bàn chân khi đang sốt, mắc các bệnh ung thư, bệnh tim cấp tính, bệnh truyền nhiễm, viêm gan cấp, xuất huyết não, viêm thận cấp, phụ nữ có thai, hành kinh…
- Bấm huyệt chân không phải lúc nào cũng tốt
CHẮC CHẮN cần:
- Điều đầu tiên cần nhớ là sơ đồ huyệt đạo bàn chân, công dụng/tác dụng của từng huyệt vị, cách bấm huyệt bàn chân…
- Bấm huyệt mát xa bàn chân sau khi tắm, sau khi vận động nhẹ nhàng sẽ đem đến hiệu quả tốt hơn.
- Bấm huyệt chân trái trước chân phải sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn.
Thực hiện các cách bấm huyệt bàn chân trị bệnh vừa an toàn vừa hiệu quả. Ghi nhớ sơ đồ huyệt đạo bàn chân và công dụng và cách thức thực hiện tương ứng, không chỉ duy trì được sự dẻo dai của đôi chân, mà còn cải thiện sức khỏe toàn cơ thể. Ngoài ra bạn có thể sử dụng ghế massage chân để xoa bóp chân cho hiệu quả.
Các thí nghiệm của y học hiện đại đã chứng minh: Xoa bóp huyệt dũng tuyền có thể làm hạ huyết áp, giảm đau đầu, hoa mắt và cải thiện giấc ngủ, ngoài ra còn làm thông xoang mũi, chữa chứng chảy máu cam. Xoa bóp huyệt này cũng có tác dụng phòng chống chứng suy dinh dưỡng, gầy sút ở người già, bệnh lạnh, tê cứng chân và phù thũng. Vì thế, trong dân gian có câu : “Trước khi ngủ ngâm rửa chân bằng nước ấm còn tốt hơn cả uống thuốc bổ”.