Tâm lý tích cực có vai trò quan trọng quyết định thành công của việc điều trị bệnh ung thư. Chúng ta thường xuyên nghe nói về tâm lý tích cực, nhưng không phải ai cũng hiểu được tâm lý tích cực thực sự như thế nào? Bao gồm những gì? Vai trò của nó ra sao? Có cơ sở khoa học nào chứng minh vai trò của nó không? Và làm thế nào để luôn có được tâm lý tích cực.
Bài viết này chúng tôi xin dành tặng cho Quý độc giả của S2SucKhoe, không chỉ những bệnh nhân đã và đang điều trị ung thư mà còn dành cho những người khỏe mạnh. Nếu bạn thực sự mong muốn có được cuộc sống hạnh phúc, có được sự bình an trong tâm hồn thì đây chính là chìa khóa dành cho bạn.
Phần 1: Thế nào là tâm lý tích cực?
Tâm lý là tất cả những hiện tượng tinh thần nảy sinh trong đầu óc con người, gắn liền và điều hành mọi hành động, hoạt động của con người.
Tâm lý tích cực là trạng thái tâm lý bạn luôn cảm thấy hạnh phúc, vui vẻ với hiện tại. Không lo âu, phiền não. Bạn luôn nghĩ và tập trung tâm trí vào điều mình mong muốn, cảm thấy tâm an lành và biết cách chuyển hóa mọi vấn đề xấu thành tốt, tiêu cực thành tích cực.

Phần 2: Sự nhầm lẫn về chỉ cần điều trị ung thư bằng tâm lý
Tâm lý tích cực có vai trò quan trọng trong việc điều trị ung thư. Tuy nhiên, nó chỉ là một trong bốn yếu tố quan trọng trong việc điều trị ung thư thành công: Tâm lý, Thuốc thang, Thực phẩm và Thể dục thể thao. Để chiến thắng căn bệnh quái ác này, bạn cần kiến thức và một kế hoạch tổng thể về cả bốn yếu tố trên, không thể thiếu yếu tố nào.
Hiện nay, có rất nhiều người nhầm tưởng chỉ cần giữ tinh thần lạc quan là có thể chữa khỏi bệnh. Đây là một quan niệm rất sai lầm. Bạn không thể coi tâm lý tích cực là viên kẹo bọc đường mà quên mất đi những yếu tố quan trọng khác.
Phần 3: Bằng chứng khoa học tâm lý tích cực có thể chuyển hóa được tế bào ung thư?
Hiện tại chưa có nghiên cứu khoa học chứng minh tác động trực tiếp của tâm lý tích cực tới việc chuyển hóa tế bào ung thư thành tế bào bình thường hay chết đi. Tuy nhiên theo công trình nghiên cứu của tiến sĩ Masaru Emoto, một nhà nguyên cứu nổi tiếng người Nhật về tinh thể nước trong cơ thể, ông đã minh chứng sự hình thành của nước đều phụ thuộc vào tâm trạng tiêu cực hay tích cực, trạng thái vui tươi hay buồn lo của bạn. Những hình ảnh này đã làm thay đổi suy nghĩ, thay đổi về quan niệm sống của hàng triệu người trên thế giới.
Cơ thể của chúng ta có tới 75% là nước, chúng ta khỏe mạnh là khi các tinh thể nước sắp xếp một cách khoa học và trật tự. Khi các tinh thể nào đảo lộn, rời rạc, tức là một phần cơ thể bạn đã bị lỗi. Khi đó, các tế bào ung thư sẽ chiến thắng.
Chúng ta cùng quan sát những hình ảnh chụp từ tinh thể nước trong công trình nghiên cứu của ông:

Các hình ảnh tinh thể nước khi cho tiếp xúc với các ngôn từ “Cảm ơn”, “Bạn đáng yêu”,

“Đồ ngốc”, “tao sẽ giết mày”…
(Hình ảnh được sử dụng từ Bí Mật của Nước của tiến sĩ Masaru Emoto, bạn có thể tìm đọc)
Mời bạn đọc thêm: Những lời nói yêu thương hay thù ghét tác động như thế nào lên thân thể chúng ta?
Quan sát những hình ảnh, chúng ta thấy khi cho tinh thể nước nghe các ngôn từ “Cảm ơn”, “bạn thật đáng yêu”, “Bạn thật dễ thương” tinh thể nước đẹp lung linh. Ngược lại, khi tiếp xúc các ngôn từ “Đồ ngốc” “Đồ đáng ghét” sẽ không có hình tinh thể rõ ràng mà sần sùi xấu xí.
Điều đó minh chứng cho chúng ta thấy các tế bào của bạn đều bị ảnh hưởng bởi cảm xúc của bạn.
Chính khi tâm an vui, thanh tịnh, lòng tràn ngập tình yêu thương… cơ thể sẽ tiết ra chất hóa học Endorphins và Enkepphalins giúp tăng sức mạnh để chiến thắng bệnh ung thư.
Vì vậy bạn hãy luôn nói những lời yêu thương, suy nghĩ tích cực, tập trung vào những điều mình mong muốn để có thể chiến thắng căn bệnh ung thư.
Phần 4: Diễn biến tâm lý của bệnh nhân ung thư như thế nào?
Khi biết mình mắc bệnh ung thư, bạn sẽ có 6 nỗi sợ, chúng tôi gọi đây là 6D:
- Death: Sợ chết
- Dependency: sợ bị phụ thuộc (vào gia đình, con cái, bạn đời)
- Disfigurement: sợ hình dạng cơ thể mình sẽ xấu xí
- Disabillity: sợ bị khuyết tật
- Disruption: sợ bị đổ vỡ (ví dụ như các mối quan hệ)
- Discomfort: sợ khó chịu (đau đớn/đau khổ)
Ở mỗi giai đoạn, mỗi bệnh nhân có mức độ sợ khác nhau nhưng diễn biến tâm lý đều trải qua những giai đoạn chung. Nắm được các sự thay đổi tâm lý này bạn sẽ bình tâm đối diện với căn bệnh và có giải pháp để chiến thắng bệnh.
1. Khi phát hiện ung thư
Khi biết mình bị ung thư, bệnh nhân thường rất sửng sốt bất ngờ, có người còn rơi vào tình trạng trầm cảm, u uất, cáu gắt với tất cả mọi người. Sau đó vài ngày họ chuyển sang trạng thái nghi ngờ không biết bác sỹ hay bệnh viện có chẩn đoán đúng hay không. Họ tìm mọi cách chứng minh mình không phải bị ung thư và tìm đến rất nhiều bác sỹ, cơ sở y tế khám và hy vọng vào khả năng không bị ung thư.
Ở giai đoạn này, sự tư vấn về tâm lý hết sức khó khăn. Nhiều khi phải làm nghiệm pháp giả, tức phải nói bệnh nhân chưa chắc đã bị ung thư mà chỉ là nghi ngờ thôi…
2. Trong khi điều trị
Bệnh nhân thường cảm thấy hoang mang trong việc lựa chon nơi điều trị và lo lắng về chi phí một khoản tiền lớn trong qua trình điều trị.
Mỗi phác đồ điều trị ung thư đều mang tới những thách thức tâm lý riêng:
Phẫu thuật: Hầu hết các bệnh nhân quan niệm phẫu thuật là phương pháp chữa khỏi tốt nhất. Tuy nhiên, do tính chất tàn phá, phẫu thuật làm cho bệnh nhân sợ hãi hoặc lo ngại. Hoặc có niềm tin rất sai lầm là “ung thư mà đụng đến dao kéo là chết”. Các trạng thái tâm lý thường gặp như sợ hãi, lo lắng do bệnh nhân sợ đau và sợ tử vong hoặc nhẹ hơn là sự thay đổi hình thể sau mổ. Bệnh nhân cũng dễ có xu hướng lẩn tránh việc phẫu thuật. Một số bệnh nhân tạo ra mọi cớ trì hoãn, chối bỏ phẫu thuật vì quá sợ. Bệnh nhân cũng có thể thất vọng sau mổ, phản ứng dằn vặt sau mổ kéo dài và nặng nề. Những phản ứng dằn vặt nặng nề có thể gây ra các triệu chứng giống như nỗi thất vọng lớn lao đòi hỏi có những can thiệp về tâm thần.
Xạ trị: Bệnh nhân có cảm giác sợ khi phải đối diện với máy móc và các tác dụng phụ, lo sợ tia phóng xạ. Đây là biểu hiện hết sức bình thường. Những lời giải thích về nguyên tắc cơ bản của điều trị tia xạ sẽ giúp sửa chữa được quan niệm sai lệch đó. Bàn bạc chi tiết về các tác dụng phụ và các điều trị tác đụng phụ sẽ làm bệnh nhân hết sợ. Nhiều khi bệnh nhân sợ thầy thuốc, gia đình hoặc cơ sở y tế bỏ mặc “hết trách nhiệm”, hoặc bị bỏ rơi giữa các công đoạn điều trị. Tia xạ không ảnh hưởng đến người chung quanh vì một số bệnh nhân lo ngại sẽ ảnh hưởng đến người thân như bồng ẵm em bé…
Hóa trị: Hiện nay, nỗi sợ điều trị hóa chất cùng với tác dụng phụ của nó còn hơn cả nỗi sợ ung thư. Đa số bệnh nhân đều lo lắng và sợ hãi. Sợ rụng tóc có thể hàng xóm hoặc người chung quanh biết sẽ kỳ thị, dè bỉu… Việc rụng tóc có thể xảy ra nhưng các phác đồ hóa trị mới hiện nay không gây rụng tóc. Có thể mang tóc giả trong thời gian hóa trị, vài tháng sau hóa trị tóc sẽ mọc lại bình thường. Cần chú ý điều trị kịp thời các biến chứng vì nhiều bệnh nhân bỏ điều trị do các tác dụng phụ nặng nề.
3. Sau điều trị
Phần lớn bệnh nhân ung thư sau khi kết thúc điều trị vẫn mang những vấn đề tâm lý nặng nề. Một trong số đó là các phản ứng dằn vặt vì thay đổi hình dạng của cơ thể, nhất là ở một số vị trí phẫu thuật như cắt tuyến vú ở phụ nữ, hậu môn nhân tạo, lỗ niệu quản đổ ra da… Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến tình trạng của cơ thể và làm người bệnh mất tự tin khi giao tiếp với người xung quanh. Để cái thiện tình trạng này bác sỹ thường đưa ra một vài giải pháp thực tế sau phẫu thuật như tạo hình, bộ phận thay thế giả, cấy ghép thẩm mỹ… giúp bệnh nhân bớt tự ti. Bên cạnh đó bệnh nhân cũng cần sự quan tâm cũng như thái độ tự nhiên của người thân để giúp vượt qua mặc cảm.
Tinh thần thoải mái và lạc quan đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống lại ung thư của bệnh nhân. Bởi vậy, để cải thiện tâm lý cho người bệnh, người nhà cần bình tĩnh khi nghe thông tin bệnh trạng của người bệnh, đồng thời phối hợp chặt chẽ với bác sĩ để giúp bệnh nhân vượt qua giai đoạn khó khăn.
Phần 5: 4 cách đơn giản để có tâm lý tích cực, tinh thần vui vẻ
1. Cười là thuốc bổ
Cười là một phản xạ tự nhiên. Con người sinh ra đã biết cười. Trẻ em cười từ 300 đến 400 lần mỗi ngày, trong khi người lớn thường chỉ cười khoảng 14 lần mỗi ngày. Tiếng cười dễ xuất hiện ở những người lạc quan hoặc có cuộc sống thoải mái. Ngược lại, tần suất cười sẽ thưa dần ở người vất vả hoặc có cuộc sống nhiều lo toan, căng thẳng.
Tùy thuộc vào mỗi người mà có những cách khác nhau để cười nhiều hơn mỗi ngày. Sau đây là một số cách mà bạn có thực hiện trong cuộc sống hằng ngày để đem lại tiếng cười nhiều hơn cho bạn.
- Hãy bắt đầu với việc: xem một bộ phim hoặc chương trình truyền hình vui nhộn, tới các câu lạc bộ hài kịch, đọc những truyện hài hước…
- Tự mình tìm đến những người bạn thú vị, chia sẻ những trò đùa tốt hay một câu chuyện vui hay tổ chức trò chơi đêm với bạn bè.
- Ngoài ra bạn cũng có thể dành thời gian cho các hoạt động vui nhộn (như bowling, chơi golf thu nhỏ, karaoke), hay cùng chơi đùa với thú cưng, thậm chí bạn có thể làm những điều gì đó ngớ ngẩn mà bạn thấy thú vị…
- Bạn cũng có thể mang lại tiếng cười cho bản thân từ các hoạt động giúp đỡ mọi người xung quanh. Bạn có thể tham gia vào các hoạt động tình nguyện vừa rèn luyện bản thân, vừa giúp đỡ mọi người. Mang lại hạnh phúc cho mọi người cũng là cách để bạn cười nhiều hơn khi thấy cuộc sống mình ý nghĩa hơn.
- Hãy tự thưởng cho bản thân chuyến du lịch. Việc tham quan những vùng đất mới, khám phá điều mới mẻ sẽ mang lại cho bạn những niềm vui mới….
- Cố gắng để cười khi gặp các tình huống khó khăn thay vì than vãn nó: Hãy tìm sự hài hước trong một tình huống xấu, hoặc khi phát hiện ra sự trớ trêu và phi lý của cuộc sống. Điều này sẽ giúp cải thiện tâm trạng của bạn cũng như tâm trạng của những người xung quanh bạn.
Cười nhiều đem lại kết quả tốt hay xấu phụ thuộc vào suy nghĩ và mục đích của bạn. Nếu bạn cười chỉ để che giấu đi cảm xúc thực sự của mình, hay tự tạo cho mình nụ cười gượng ép, giả tạo thì kết quả mang lại sẽ ngược lại. Bởi lẽ tiếng cười là cảm xúc tự nhiên trong con người, hãy để nó bộc phát tự nhiên, chúng ta không nên kìm chế cảm xúc bản thân…Hãy để nó phát triển một cách tự nhiên.
2. Tụng Kinh, Niệm Phật hàng ngày giúp tâm an lành
Gần đây, có rất nhiều nhà sư chiến thắng ung thư bằng cách tụng kinh, niệm Phật. Niệm Phật là loại âm nhạc có công năng chữa bệnh rất vi diệu. Với những người đã theo Phật, học Phật thì việc niệm Phật rất đơn giản. Nhưng với người bình thường, việc niệm Phật sẽ phức tạp hơn. Bạn hãy tùy duyên mà thực hiện, không nên gò ép mình vào phương pháp nào.
Để niệm Phật đúng cách và mang lại hiệu quả cao, thì việc của bạn là:
- Hãy tìm hiểu về niệm phật qua tài liệu, sách vở hoặc từ các nhà sư
- Tìm được bài khấn nguyện phù hợp với bản thân mình
- Luôn hành thiện và hướng thiện: sẵn sàng giúp đỡ mọi người, phóng sinh cứu mạng, tâm từ bi, buông bỏ phiền não, không giận hờn oán trách
- Tìm nơi yên tĩnh và Kiên trì thực hiện hàng ngày vào thời gian đã định
3. Tập môn thể thao mình thích giúp chuyển hóa tế bào ung thư
Tập thể dục giúp máu được lưu thông nhiều hơn, tăng lượng oxy trong máu giúp nuôi dưỡng các tế bào bình thường phát triển. Mặt khác, oxy sẽ can thiệp vào hoạt động của các tế bào ung thư, nó có khả năng khôi phục những vùng bị tổn thương trong tế bào ưng thư, có thể giúp chuyển hóa các tế bào ung thư trở lại thành tế bào bình thường.
Bạn nên lựa chọn môn thể dục phù hợp với thể trạng của mình, ví dụ như:
- Hàng ngày đi bộ một giờ vào buổi sáng, trước 10 giờ sáng, bạn chọn nơi yên tĩnh, có nhiều cây xanh, ở các vùng quê có khí hậu trong lành là tốt nhất. Nếu bạn đang ở thành phố thì nên chọn đi bộ trong các công viên nhiều cây xanh, quanh hồ. Khi đi bộ bạn để tâm trạng thoải mái, bạn tập trung vào nhịp thở và bước chân của mình. Bạn lắng nghe những âm thanh của gió, của lá và hòa mình vào thiên nhiên. Vitamin D trong ánh nắng mặt trời có tác dụng rất tốt đối với việc chuyển hóa tế bào ung thư và tăng sức đề kháng cho cơ thể.
- Tập Yoga đều đặn giúp bạn thanh lọc cơ thể. Yoga áp dụng các kỹ thuật hít thở, luyện tập, thư giãn đúng cách để đem lại sự cân bằng cả về cơ thể, tâm trí và tinh thần. Dựa trên việc tập luyện kết hợp với hơi thở, yoga giúp đưa khí huyết lưu thông khắp cơ thể, đặc biệt là những vùng đang bị tổn thương để nuôi dưỡng các tế bào và tạo ra sức đề kháng tự nhiên giúp phục hồi bệnh từ bên trong. Bài tập luyện khí hay tập hít thở trong Yoga rất tốt đối với bệnh nhân mắc bệnh ung thư khi giúp đào thải khí độc ra ngoài, cân bằng sinh khí, cung cấp oxy đẩy máu đi nuôi cơ thể, mang lại sự cân bằng cho trí não, làm dịu các cơn căng thẳng thần kinh, đen lại sự bình yên và tích cực cho tâm trí, niềm tin từ bên trong cho người bệnh. Tập Yoga 3 giờ/tuần có thể làm giảm sự khó chịu về thể chất và làm giảm nồng độ hormone căng thẳng. Các động tác Yoga phục hồi giúp làm giảm mệt mỏi, viêm và đau, làm cho bệnh nhân cảm thấy tích cực và thoải mái hơn
- Bạn có thể chạy bộ hàng ngày, khi chạy bộ, bạn thở nhanh hơn, lượng oxy đi vào cơ thể nhiều hơn giúp cho tế bào bình thường được nuôi dưỡng khỏe mạnh hơn. Việc thiếu oxy sẽ làm cho tế bào bình thường bị suy yếu và tế bào ung thư phát triển mạnh hơn.
- Nếu sức khỏe của bạn không được tốt, bạn chỉ cần thực hiện bài tập vẩy tay hàng ngày. Tác dụng chính của vẩy tay là làm cho mọi mặt trong cơ thể luôn cân bằng âm dương, cân bằng hàn nhiệt, cân bằng khí huyết, cân bằng hấp thu và bài tiết. Vẩy tay giúp tim phổi hoạt động mạnh, là cách nạo vét các chất độc hại trong mạch máu bằng khí. Tập vẩy tay hàng ngày giúp bạn cảm thấy ăn tốt ngủ ngon, tăng cường sức khỏe và chữa nhiều bệnh như: Suy nhược thần kinh, huyết áp cao, bệnh tim các loại, bệnh thận, bán thân bất toại, trúng gió, méo mồm, lệch mắt, hen suyễn…
4. Xem phim Hài giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn
Phim hài đem lại cho bạn nụ cười tự nhiên. Xem phim hài giúp bạn cảm thấy thoải mái, khiến các mạch máu giãn nở, tăng dung lương lưu thông máu và giảm căng thẳng, nhờ đó áp lực với tim được bớt. Phim hài cũng giúp tăng cường sự thư giãn và khả năng phục hồi nhờ việc giảm áp suất máu, tăng cường khả năng hô hấp và chức năng vận động cơ giúp bạn giảm bớt đau đớn, lạc quan hơn để chống chọi với bệnh tật.
Các phim hài bạn không thể không xem :
- Những bộ phim hài của nghệ sỹ Hoài Linh: Hoài Linh vừa là một danh hài xuất chúng, vừa là nghệ sĩ kịch và ca sĩ với nhiều ca khúc được khán thính giả yêu thích. Các bộ phim hài giản dị, ý nghĩa với tình tiết gay cấn và diễn xuất tuyệt vời của Hoài Linh khiến khán giản không thể bịt miệng cười.
- Những bộ phim hài Châu Tinh Trì : Châu Tinh Trì là một diễn viên,đạo diễn,nhà sản xuất phim nổi tiếng của Hồng Kông. Tuy đã được phát hành từ khá lâu rồi nhưng những phim hài do Châu Tinh Trì diễn xuất vẫn đem lại cho người xem quá nhiều tiếng cười, kể cả đối với những khán giả hiện đại. Những phim hài do Châu Tinh Trì diễn xuất thường gắn liền với đời thực,đem lại tiếng cười ngay trong cuộc sống. Mỗi bộ phim lại âm thầm gửi gắm đến khán giả thông điệp sâu sắc.
Bạn có thể tham khảo thêm các loại phim hài khác phù hợp với bản thân mình.
Chúc các bạn luôn an lành, hạnh phúc.